Hoe veilig zijn cobots echt?

Cobots zijn werken veilig samen met mensen

First things first: wat is een cobot eigenlijk? Een cobot is een collaboratieve robot (what’s in a name?). Dat betekent dat ze samenwerken mét mensen. Daar zijn ze ook letterlijk voor ontworpen. Dat is het belangrijkste verschil tussen robots en cobots.

In tegenstelling tot traditionele industriële robots, die meestal achter hekken worden geplaatst om ongelukken te voorkomen, kunnen cobots werken in dezelfde ruimte als mensen. Het grote voordeel van industriële robotica is dat ze vaak sterker zijn en sneller kunnen werken.

Ontdek meer verschillen

Preventieve veiligheidsmechanismen

Cobots hebben ingebouwde veiligheidsmechanismen. Denk aan kracht- en aanraakdetectie. Hierdoor stoppen ze zodra ze een obstakel (lees: mens) raken. Klinkt veilig, niet?

Hier komt het addertje onder het gras: de veiligheid van een cobot wordt vaak te simplistisch benaderd. Bedrijven worden in slaap gesust door het idee dat een cobot altijd veilig is, ongeacht de toepassing.

Dat is een grote misvatting.

Veiligheidsfactor: grijper van de cobotarm 

We weten ondertussen: de cobotarm op zichzelf kan redelijk veilig zijn. Maar veiligheid is een illusie als je de grijper niet meeneemt in de veiligheidsbeoordeling.

Een grijper kan risico’s inhouden

Stel je voor dat je een cobot inzet die werkt met een grijper waaraan een mes is bevestigd. Hier wordt het al snel duidelijk: ongeacht hoe geavanceerd de veiligheidsmechanismen van de cobot zijn, het mes blijft een gevaarlijk object.

Zelfs als de cobotarm stopt wanneer hij een mens raakt, kan het mes ernstige verwondingen veroorzaken. De veiligheid van de cobot is dus niet alleen afhankelijk van de cobotarm, maar ook van alles wat eraan hangt.

Dit betekent dat je als bedrijf altijd moet overwegen welk gereedschap aan de cobotarm is bevestigd. Ronde, zachte grijpers met bumpers kunnen een botsing minder gevaarlijk maken, maar een scherpe of kwetsbare grijper kan een ernstig risico vormen, zelfs bij een lage snelheid.

Veiligheidsfactor: jouw product

De grijper is echter slechts één factor. Een tweede belangrijke factor is het product dat de cobot verwerkt.

Stel je voor dat je een cobot gebruikt om glasplaten op te tillen en te verplaatsen. Hoewel de cobotarm en grijper misschien veilig lijken, is het risico dat een glasscherf breekt en letsel veroorzaakt zeer reëel.

Zelfs als de cobotarm zorgvuldig ontworpen is om te stoppen bij een botsing, kan het product zelf het gevaar zijn. Dit maakt duidelijk dat je niet alleen naar de cobot moet kijken, maar ook naar wat de cobot doet en wat hij verwerkt.

Risicoanalyse voor je productieproces

Beter voorkomen dan genezen. Het is een cliché, maar daarom niet minder waar. Daarom brengen wij op voorhand alle risico’s in kaart. We ontworpen cobot- en robotapplicaties die jouw volledige productieproces veilig maken en houden. Van de cobot, de arm, de grijper, de productie-omgeving én jouw product.

Investeren in een cobot en deze inzetten in je productieproces is slechts een eerste stap, en volgens ons ook niet genoeg om je veiligheid te waarborgen. Voordat een cobot wordt geïnstalleerd, moet er een grondige risicoanalyse worden uitgevoerd.

Dit betekent dat je alle mogelijke gevaren in kaart brengt, van de cobotarm en grijper tot het product en de omgeving. Het doel van deze analyse is om te identificeren waar de cobot mogelijk ongelukken kan veroorzaken en welke maatregelen je kunt nemen om deze te voorkomen.

Bijkomende veiligheidsmaatregelen cobot

Aan de hand hiervan bepalen we of er extra veiligheidsmaatregelen nodig zijn. Denk hierbij aan het plaatsen van sensoren die ervoor zorgen dat de cobot vertraagt of stopt wanneer een persoon te dichtbij komt.

Een andere optie is het aanbrengen van een airskin rond de cobot. Deze speciale laag detecteert aanrakingen en zorgt ervoor dat de cobot onmiddellijk stopt, waardoor het risico op letsel wordt verminderd.

Druktesten: de enige echte veiligheidsvalidatie

Veel bedrijven zien de basisveiligheid van cobots als voldoende. Maar zoals we hierboven hebben laten zien, zijn er veel meer factoren die de veiligheid bepalen. De enige manier om zeker te weten dat een cobot veilig is, is door druktesten uit te voeren.

Deze testen meten de hoeveelheid kracht die een cobot uitoefent op een specifiek lichaamsdeel, zoals de arm, buik of gezicht. Er zijn wettelijke limieten voor hoeveel kracht op elk lichaamsdeel mag worden uitgeoefend, en deze kunnen alleen worden bevestigd door druktesten.

100% veiligheid dankzij de druktest

Bij Promation voeren we druktesten uit met gespecialiseerde apparatuur en getraind personeel. Dit stelt ons in staat om zwart op wit aan te tonen dat een cobotinstallatie voldoet aan alle wettelijke eisen en dat de veiligheid gegarandeerd is.

We weten bijvoorbeeld dat een botsing met een cobot op buikhoogte meer kracht kan verdragen dan een botsing op gezichtshoogte, en passen onze veiligheidsstrategieën hierop aan.

Waar het soms misloopt qua veiligheid

Helaas kiezen sommige bedrijven ervoor om druktesten te vermijden en de resterende risico's simpelweg weg te schrijven in een rapport. Dit is niet alleen gevaarlijk, maar ook in strijd met de wettelijke vereisten.

Het negeren van deze risico's betekent dat je medewerkers onnodig in gevaar brengt. Een cobot die door een risicoanalyse en druktest is gegaan, biedt echter een gegarandeerd hoger veiligheidsniveau.

Het is dus cruciaal om altijd voor volledige validatie te kiezen en niet te bezuinigen op veiligheid. Dat doen wij trouwens nooit bij Promation. Onze aanpak zorgt ervoor dat jouw productieprocessen niet alleen efficiënter, maar ook veiliger worden.

Contacteer ons

Voorbeeld uit de praktijk: de Promation Costacker

Deze cobot is ontworpen om pallets te stapelen in een veilige en efficiënte omgeving. De Costacker werkt samen met medewerkers, maar voordat deze cobot in gebruik wordt genomen, voeren we altijd een uitgebreide risicoanalyse uit.

Vervolgens valideren we de installatie met druktesten om ervoor te zorgen dat de krachtlimieten nooit worden overschreden. Daarnaast zorgen we ervoor dat de grijper en het opgenomen product geen extra risico's vormen.

Dit betekent dat zowel de cobotarm als de grijper veilig zijn ontworpen, en we ervoor zorgen dat het product, zoals verpakte goederen, geen extra gevaar oplevert.

Ontdek de Costacker